Over Freccia's, Fyra en AnsaldoBreda
(16-06-2013)
In Italië rijden al jaren met veel succes hogesnelheidstreinen. Ik neem ze vaak. Met een maximumsnelheid van 250 of 300 km per uur brengen de Frecciarossa (Rode Pijl) en Frecciargento (Zilveren Pijl) van de Italiaanse Spoorwegen me binnen enkele uren bijvoorbeeld van Rome naar Milaan. Om precies te zijn: de ongeveer 500 km die beide steden van elkaar scheiden worden in 2 uur en 55 minuten afgelegd. Naar mijn idee een superverbinding. Met heerlijke, comfortabele treinen die ook nog eens doorgaans redelijk schone wc's bevattten. Plus een restauratiewagon met goede koffie en broodjes en zelfs uitgebreide, eveneens redelijk eetbare lunch- en dinermenu's. Meestal arriveren de HSL-treinen keurig op tijd op hun bestemming en worden ze ontzien tijdens de frequente stakingen van het spoorwegpersoneel. Meer dan eens is het me overkomen dat op een stakingsdag mijn Freccia keurig op tijd vertrok, terwijl het Romeinse hoofdstation Termini verder in een complete chaos verkeerde.
Hier een video over de Frecciarossa:
Sinds enige tijd hebben de Italiaanse Spoorwegen ook te maken met concurrentie uit de particuliere sector. Een clubje zakenmensen heeft de Italotreno in het leven geroepen. Een heuse HSL-trein die probeert klanten af te snoepen op dezelfde trajecten waar ook de FS (Ferrovie dello Stato oftewel Staatsspoorwegen) op rijden. Na wat pesterijen in het begin tussen de Staatsspoorwegen en deze NTV-groep lopen de treinen nu rustig naast elkaar. Met als verschil dat op de treinen van Italo vriendelijke jonge mensen in onberispelijk uniform je naar je plaats brengen en de lederen fauteuils nog steeds heerlijk geuren. Echt veel goedkoper is Italo niet dan de Freccia. Tenminste, mij is het nog niet gelukt om echt hele lage tarieven te vinden.
Een filmpje over de Italo ter vergelijking:
Maar dan de treinen. Die van NTV zijn gemaakt door het Franse bedrijf Alstom. Net zoals de Frecciargento-treinen van de Italiaanse Spoorwegen, van het model ETR.600 dat vanaf 2008 over de rails raast met een maximumsnelheid van 250 km per uur. De Frecciarossa-treinen zijn echter gemaakt door een Italiaans consortium waar ook, jawel, AnsaldoBreda deel van uitmaakt. Toen overigens nog Ansaldo en Breda, want de twee bedrijven waren nog niet gefuseerd. De Spoorwegen hebben er sinds 1990 zo'n 60 van in gebruik. Het zijn de eerste HSL-treinen van het type ETR.500 die de 300 km per uur halen.
Maar in de 21ste eeuw is een snelheid van 300 km niet toereikend meer. Vandaar dat AnsaldoBreda er als de kippen bij was om de opdracht in de wacht te slepen voor een nieuwe supersnelle HSL-trein voor de Italiaanse Spoorwegen. De ETR.1000 die het bedrijf uit Pistoia samen met de Canadees Bombardier en de Italiaanse designer Bertone mag maken. Topsnelheid 400 (!) km per uur.
In maart 2013 werd het eerste exemplaar vol trots aan de pers getoond:
De ETR.1000 heeft de eerste testronde glansrijk overleefd en moet in 2014 met 50 exemplaren in Italië gaan rijden. Het is een geweldig prestigeproject voor zowel Bombardier, Bertone als AnsaldoBreda dat, zoals inmiddels wijd en zijd bekend, er financieel niet geweldig voorstaat. Als onderdeel van de Italiaanse staatsholding Finmeccanica kant AnsaldoBreda de opsteker van de met veel bombarie aangekondigde nieuwe ETR.1000 goed gebruiken.
Vandaar misschien dat alle commotie rond de Fyra in Nederland maar nauwelijks tot de Italiaanse media doordringt? Eerst besteedden enkele regionale kranten aandacht aan de zaak. Toen in Nederland tot een parlementaire enquête werd besloten verscheen er plots een artikel in een kritisch nationaal dagblad (Il Fatto Quotidiano). Maar in grote kranten als Corriere della Sera en Repubblica kon er niet meer dan een klein berichtje vanaf. De laatste dagen verschijnen er in de regionale kranten wederom artikelen zoals dit stuk waarin AnsaldoBreda verdedigd wordt tegen de "weerspannige cliënten" uit Noord-Europa.
In de televisiejournaals blijft het nog immer erg stil rond het onderwerp. Misschien vinden veel eindredacteuren het onverstandig AnsaldoBreda in een kwaad daglicht te stellen gezien de moordende concurrentie in de HSL-wereld. Alstom had immers een offerte gedaan van 35 miljoen euro voor de nieuwe supertrein, terwijl AnsoldoBreda, volgens de berichten, de bouw van de ETR.1000 met een offerte van 30,8 miljoen in de wacht heeft weten te slepen. Blijkbaar zijn dat de prijzen waar je aan moet denken bij een veilige HSL-trein.
Ondertussen is AnsaldoBreda naar de rechter gestapt met de eis dat Nederland en België alsnog 19 Fyra-treinen moeten afnemen. Hun topman Manfellotto komt aanstaande dinsdag in de Tweede Kamer zijn visie op de problematiek rond de treinen spuien. Ik ben benieuwd of een verslag van zijn optreden dan eindelijk alle Italiaanse media zal bereiken.
