De wilde week van Virginia Raggi
(09-09-2016)
Krap drie maanden na de burgemeestersverkiezingen in Rome zit burgemeester Virginia Raggi diep in de nesten. Ze won die verkiezingen met een overweldigende meerderheid. De Romeinen waren de traditionele politieke partijen totaal zat en kozen voor iets nieuws. Maar iedereen weet dat de Vijfsterrenbeweging van komiek Beppe Grillo nog jong en onervaren is. In tegenstelling tot haar collega in Turijn heeft Raggi geen ervaring als gemeenteraadslid. Ook presenteerde ze geen lijstje een team van wethouders dat de enorme problemen waar Rome mee worstelt zou gaan aanpakken. Dat team zou ze na haar verkiezing gaan formeren.
En daar ging het meteen flink mis. In de afgelopen week stapten twee kersverse wethouders op (onder wie die van financiën), dienden de directeuren van het afvalverwerkingsbedrijf en van het openbaar vervoersbedrijf hun ontslag in, werd een nieuwe wethouder van financiën benoemd en vloog ook die na 24 uur alweer de laan uit. Ook binnen haar persoonlijke staf moesten mensen eruit.
Wat gaat er dan zo verschrikkelijk fout? Kort gezegd, het resultaat van intern geruzie en van een conflict tussen utopie en realiteit. De Vijfsterrenbeweging presenteert zich als een totaal nieuwe manier van politiek bedrijven. Op basis van competentie, eerlijkheid en transparantie. Schoon en zuiver zijn ze. Witter dan wit. Hun ethische principes zijn loepzuiver. Iedereen is gelijk. Iedereen moet alles kunnen.
Ze kennen geen echte partijstructuur, want ze zijn een beweging. Een non-partij. Omdat het toch lastig werken is met iedereen die maar gelijk is, hebben Grillo en zijn inmiddels overleden medeoprichter Casaleggio een soort comité van toezichthouders ingesteld. Vijf parlementariërs die hun trouw aan de beweging hebben bewezen. Dit Directoire bemoeit zich met alles. Ook met Rome. Raggi zelf kreeg ook een team van vier getrouwen/toezichthouders op lokaal niveau om zich heen. Een soort mini-directoire. Want Rome is immers de grote testcase voor de Vijfsterrenbeweging. De opmaat voor de grote sprong naar het bestuur van het land bij de parlementsverkiezingen van vermoedelijk 2018.
Terwijl Raggi bezig was deskundigen binnen te halen om de specifieke problemen aan te pakken (want binnen de beweging ontbreekt de competentie op het vlak van financiën, OV en vuilnis), begon de keet. De toezichthouders kregen onderling ruzie over de benoemingen. Raggi probeerde haar zin door te drijven en moest in enkele gevallen bakzeil halen.
Bij de andere benoemingen lag die zelf opgelegde strenge ethische code dwars. Want als er tegen iemand een gerechtelijk onderzoek loopt, mag die niet benoemd worden. Als dat aan het licht komt wanneer de persoon al benoemd is, ligt hij of zij er meteen uit. Dat zeggen de regels van de Vijfsterrenbeweging.
In een land waar iemand al snel een gerechtelijk onderzoek betrokken wordt, al is het maar zijdelings, maakt een dergelijke ethische code het besturen er niet gemakkelijker op. In Italië ben je onschuldig totdat je in hoogste instantie veroordeeld bent. Vaak wordt er een onderzoek geopend en na enige tijd weer gesloten. Einde verhaal. De meeste Italianen accepteren dit gegeven en gaan rustig door met werken of politiek bedrijven totdat ze in hoogste instantie (Hof van Cassatie) veroordeeld worden. Dan pas vliegen ze eruit.
Maar voor de Vijfsterrenbeweging ben je al besmet als justitie een onderzoek begint waar jij ook bij betrokken bent. Zo bleek gisteren dat tegen de tweede benoemde wethouder van financiën een gerechtelijk onderzoek loopt wegens ambtsmisbruik in een eerdere functie. Dat bleek overigens pas na zijn benoeming, want van tevoren had Raggi dat niet laten uitzoeken. Exit getergde wethouder: "het is een complot!"
Gebroddel. Naïviteit. Kinderachtig geruzie. Naijver en gekijf. Oppositie en vijandige media die er lustig op inhakken. Grillo die naar Rome komt om de boel te sussen en Raggi blijft steunen. De Vijfsterrenbeweging die in de peilingen punten verliest. Het is ontluisterend. Ondertussen is het mini-directoire uiteen gespat en blijft Raggi moederziel alleen achter. Op zoek naar wethouders en naar iets dat op stadsbestuur moet lijken. Arm Rome.
