"De hele politieke bovenlaag is verrot en moet weg"
(23-09-2012)
Afgelopen week ben ik naar een boekpresentatie geweest in het clubgebouw van één van de extreem-rechtse jongerenverenigingen van Rome. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt zowel door het boek (op het oog een kritische beschouwing van Mario Monti en zijn regering) als de plek. Ik kom nu eenmaal niet alle dagen in een postfascistisch jeugdhonk, ook al kende ik de naam wel van Foro753. Vanwege de vele posters die ze ook in mijn wijk plakken. Direct herkenbaar door het jaren '30-lettertype en vaak Mussoliaans taalgebruik.
Foro753 ontstond in 2003 en geniet politieke steun van twee gemeenteraadsleden van de partij van de eveneens postfascistische burgemeester van Rome. Enkele sponsors zorgen ervoor dat er voldoende financiële middelen zijn om de verschillende ruimtes (een bar, een sportschool waar boksles gegeven wordt, en enkele zaaltjes) te kunnen onderhouden.
"Als een militant zul je leven!"
Laat ik het eerlijk opbiechten: ik ging er bevooroordeeld naar toe. Alleen al van het onderschrift spazio vitale (Lebensraum) bij de naam Foro753 kreeg ik meteen de kriebels. Maar aangezien ik zelf op dit moment ook bezig met om het fenomeen Mario Monti nader te bestuderen, was ik benieuwd naar de presentatie van een uitermate kritisch boek over hem (door één van de auteurs) en naar de reactie van deze militanten van extreem-rechts.
Het eerste wat me bij aankomst opviel was hoe schoon en netjes het hele clubgebouw was. Ik ben wel eens in extreem-linkse centri sociali geweest, zoals de gekraakte progressieve jeugdhonken hier heten, maar daar heerst doorgaans een heel ander concept van orde en properheid. Hier werd alleen buiten gerookt en kon je een biertje drinken onder de Spaanse vlag van Franco. Maar opmerkelijk genoeg was er nergens een afbeelding te vinden van de Generalissimo of zelfs maar de Duce .
Uiteindelijk kwamen er zo'n 40 mensen opdagen. Studenten (meer mannen dan vrouwen) en een enkele wat oudere militant. Ik heb er slechts eentje gezien die haastig ter begroeting zijn arm in de lucht stak. De rest van de mannen en jongens zoenden elkaar naar Italiaans gebruik op de wang of grepen elkaars rechteronderam beet. Een legionairsgroet uit het antieke Romeinse Rijk, heb ik me laten uitleggen. En nu blijkbaar nu de moderne geaccepteerde fascistische groet. Mogelijk omdat die andere bij wet verboden is.
Want laat er geen misverstand over bestaan: deze miltanten voelen zich wel degelijk door en door fascist. Met verve citeren ze uitspraken van hun held en filosoof Julius Evola, verwerpen ze de Europese Unie omdat die de zelfstandigheid van de natie ondermijnt en spreken ze hun afschuw uit over immigratie als aantasting van de Italiaansheid van Italië. Daarbij moeten vooral de Chinezen het ontgelden.
Maar ook geheel traditiegetrouw eisen ze onkreukbaarheid en integriteit van diegenen die politieke verantwoordelijkheid dragen. De jongeren met wie ik sprak voelen zich diep gekrenkt door de onophoudelijke reeks corruptieschandalen in de locale en nationale politiek van Italië (zowel links als rechts). Precies deze week is aan het licht gekomen dat ook regionale politici uit hun eigen kring zich op schandelijke wijze hebben verrijkt. Ze walgen ervan.
De presentatie van het boek verliep orderlijk en enigszins saai. De grijze technocraat Monti die door de internationale financiële wereld als premier is neergezet om de soevereiniteit van Italië af te pakken. Tsja, zo kun je er ook naar kijken.
Opvallender vond ik de woede en wanhoop die tijdens de discussie naar boven kwam. Ten opzichte van een politieke klasse of kaste waar zo langzamerhand geen Italiaan zich meer in herkent. En het gevoel van onmacht hoe deze situatie te veranderen. Aan linkerzijde heeft komiek Beppe Grillo de aanzet gegeven tot een beweging die vanaf de basis probeert op een nieuwe manier politiek te bedrijven. Of eigenlijk, de politiek weer terug te brengen tot wat hij hoort te zijn. Dienstbaarheid en geen diefstal en machtsmisbruik. Maar aan de rechterkant bestaat een dergelijke beweging niet. Al blijkt die avond de behoefte er wel te zijn.
"Eigenlijk moeten wij ook een Grillo," zegt de jonge student achter de bar na afloop tegen me. Om me even later toe te fluisteren dat hij misschien wel gewoon op Grillo's club zal gaan stemmen. "Want je moet toch ergens beginnen als je iets wilt veranderen."
